Οι Δυσκολίες στο Φάσμα του Αυτισμού

Γράφει η Βίλη Σκαρλοπούλου,
Λογοθεραπεύτρια Bsc, MA, HCPC

 

Όλα τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού παρουσιάζουν κοινές δυσκολίες στους εξής τομείς:

  • Λόγος
  • Κοινωνική αλληλεπίδραση
  • Κοινωνική φαντασία

Σύμφωνα με το διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο των ψυχικών διαταραχών ο αυτισμός είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή που παρουσιάζει δυσκολίες στα παραπάνω (λόγος, κοινωνική αλληλεπίδραση, κοινωνική φαντασία) σε συνδυασμό  με:

  • επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές
  • εμμονές/ειδικό ενδιαφέρον
  • αισθητηριακές συμπεριφορές

Δεν είναι απαραίτητο το άτομο να παρουσιάζει δυσκολίες σ’ όλα τα παραπάνω αλλά αρκούν και μερικά συμπτώματα.

Λόγος:

Το 50% των παιδιών με αυτισμό κάτω των 5 ετών δεν χρησιμοποιούν λόγο ενώ το ποσοστό μειώνεται στο 30% για τα παιδιά μεγαλύτερα από 6 ετών.

Αυτό όμως δε σημαίνει ότι θα πρέπει πάντα οι άλλοι να προβλέπουν τις ανάγκες τους. Ακολουθώντας πρόγραμμα θεραπείας, ο λογοθεραπευτής θα εντοπίσει τους κατάλληλους εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας όπως ανταλλαγή εικόνων, κινήσεις με τα χέρια, χρήση υπολογιστή έτσι ώστε να είναι το παιδί σε θέση να εκφράσει τις ανάγκες και τα συναισθήματά του. 

Τα παιδιά που χρησιμοποιούν λόγο είναι πολύ πιθανό να έχουν δυσκολίες στη κατανόηση, στην έκφραση και στη μεταφορική χρήση της γλώσσας.

Κοινωνική αλληλεπίδραση:

Τα παιδιά με αυτισμό έχουν δυσκολία στην αναγνώριση συναισθημάτων των άλλων ανθρώπων και προτιμούν να περνούν χρόνο μόνα τους κάτι το οποίο έχει αρνητικές συνέπειες στη δημιουργία και διατήρηση κοινωνικών σχέσεων.

Η δυσκολία προσοχής και η έλλειψη βλεμματικής επαφής δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τη κοινωνική αλληλεπίδραση.

Η ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων είναι από τα πιο σημαντικά κομμάτια κατά τη λογοθεραπεία αν διανοηθούμε ότι το 90% των συναναστροφών μας την ημέρα συμβαίνει για κοινωνικοποίηση και μόνο το 10% για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας. Μέσα από τη κοινωνικοποίηση μοιραζόμαστε τα συναισθήματα μας, αυξάνεται η αυτοπεποίθησή μας κι αντλούμε χαρά.

Επαναλαμβανόμενες στερεοτυπικές συμπεριφορές και ειδικό ενδιαφέρον

Το άτομο μπορεί να κουνάει τα χέρια του, να κουνιέται πάνω κάτω στη καρέκλα, να χτυπάει τα δάχτυλά του.

Σε πιο βαριές περιπτώσεις αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να γίνουν βίαιες είτε ως προς το ίδιο το άτομο είτε ως προς τους άλλους δηλαδή να χτυπάει το κεφάλι, να δαγκώνει ή να φτύνει.

Μπορούν να πάρουν και λεκτική μορφή και τότε το άτομο εμφανίζεται να μιλά για το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά πχ να ρωτάει συνέχεια την ίδια ερώτηση ή μιλά μόνο για κάτι που τον ενδιαφέρει συνέχεια πχ δεινόσαυροι, υπερήρωες.

Οι θεραπευτές αξιολογούν το είδος της ευαισθησίας και φροντίζουν να προσαρμόσουν το περιβάλλον σ’ αυτές έτσι ώστε να ενισχυθεί η ηρεμία του ατόμου.